HOW WE CAN STOP CHOLERA

HOW WE CAN STOP CHOLERA

-Antonio Bolfo

December 13, 2010

“Two doctors on why there’s still hope for Haiti”

After decades of political violence, after being pounded by hurricanes and floods, and after the January 2010 earthquake, Haiti now faces a cholera epidemic that has so far defied all efforts to bring it under control—efforts made even more difficult by last week’s rioting over disputed election results. In the outbreak’s first 30 days, the disease claimed an estimated 2,000 lives. It started in central Haiti, many miles upstream from the tent cities around Port-au-Prince where more than 1 million displaced Haitians defecate, wash, and eat in overcrowded, unsanitary conditions. But no epidemic of cholera stays local for long: cases have already been reported not only in every district but also in the Dominican Republic and Florida.

There’s reason to fear that this outbreak is, in the words of a colleague who’s an expert on the disease, “not your grandmother’s cholera.” The strain described by epidemiologists as “an El Tor biotype of Vibrio cholerae serogroup 01” seems especially virulent and hard to slow down. In fact, if the long history of a similar El Tor strain in Bangladesh is any indication, the disease could become endemic in Haiti. That threat makes it all the more urgent for the world to renew its relief efforts in Haiti—and to resist the temptation to write off the country’s 10 million people as beyond hope. The No. 1 priority is to deliver quality care to the sick. Although cholera’s profuse diarrhea can shrivel and kill a healthy adult in hours, early detection and expert care can save virtually anyone who contracts the disease. And in our opinion, proper care includes aggressive use of antibiotics. Some authorities recommend that treatment consist only of oral rehydration or, failing that, intravenous resuscitation. Antibiotic therapy is currently recommended only for the most severe cases, because of cost and for fear of encouraging the growth of drug-resistant microbes. In the case of Haiti’s present outbreak, we think this is a mistake. Antibiotics can shorten the course of illness, decrease the volume of diarrhea, and reduce the time that patients shed contagious organisms—all of which helps prevent deaths and limit transmission.

Oral cholera vaccines are another powerful tool against the disease, protecting as many as 90 percent of people who have been fully vaccinated. Some say this can’t work in Haiti, since at least two doses are recommended; others argue the vaccine is too expensive or in short supply. But we’ve already accomplished an even tougher feat by completing a three-course dose of the cervical cancer vaccine in Haiti for 76 percent of the girls we enrolled—about twice the rate for similar programs in the United States—and the earthquake struck between the first and second doses. Vaccines were not recommended during last year’s cholera outbreak in Zimbabwe, and 4,000 people died in a single year. With half that number of deaths in just one month, Haiti can’t afford not to consider vaccination. And the rest of the world can’t afford not to have a global vaccine stockpile.

Source: newsweek.com

NEPAL NEVER LIT HAITI CHOLERA BOMB: UN

NEPAL NEVER LIT HAITI CHOLERA BOMB: UN

KATHMANDU, DEC 09, 2010 -

“UN mission conducted tests everywhere but found no evidence”

There is no conclusive evidence to hold Nepali peacekeepers responsible for the cholera outbreak in Haiti, according to the United Nations.

The statement comes from UN Spokesperson Martin Nesirky following a report prepared by French cholera expert Renaud Piarroux whose team concluded that the outbreak originated at a UN base at Mirebalais on Artibonite River in central Haiti that houses Nepali peacekeepers. The report of the study commissioned by the French government at the request of the Haitian government has yet not been publicised. “MINUSTAH has neither accepted nor dismissed his findings. What the Mission has said is that this is one report among many that the United Nations has taken very seriously,” said Nesirky at a regular press meet in New York on Tuesday. “The Mission has conducted a number of tests on water inside the military camp, between the camp and the river, and the river itself, and all the results have proven negative. And, at this point the Mission says there is no conclusive evidence,” he added. He said the UN Mission in Haiti is continuing to consult specialists and scientists to gather the maximum information possible. The findings of the Piarroux-led team have been submitted to the UN Headquarters for further investigation.

Meanwhile, the Nepal Army has strongly opposed the report prepared by the French expert, terming the study ‘hypothetical’ “Various tests conducted by the UN on Nepali peacekeepers and the peacekeeping base in Mirebalis have already proved that there is no Nepali hand in the outbreak,” said Nepal Army Spokesman Ramindra Chhetri. “The French report is hypothetical and prepared without substantive evidence.”

More than 2,000 people died of cholera in Haiti since its outbreak in October. The samples taken by the UN from latrines, kitchens and water supply at the camp housing Nepali peacekeepers had tested negative in November. Edmond Mulet, head of the UN mission in Haiti, had said last month none of the peacekeepers tested positive for cholera.

Source: ekantipur.com

हाइकिङ फन

हाइकिङ फन

By: Pradeep Basyal

हाइकिङ शुरु नगर्दै उनीहरु घर फर्कन हतारिदै थिए । तर त्यो उनीहरुको हाइकिङप्रतिको वितृष्णा थिएन । भन्दैथिए, ‘कतिखेर घर पुगेर फेसबुकमा फोटोहरु राखौंला भन्ने भइसक्या छ ।’ उनीहरुको कुराकानी सुन्दा स्पष्टै बुझिन्थ्यो/

फुर्सद्को समयलाई रोचक बनाउन धेरै हाइकिङलाई रोज्ने गर्छन् । त्यो सुनेर आफ्नो क्यामेरामा अनावश्यक तस्विर खिचिरहेको म झनै झस्किन्थें– अहिले नचाहिने तस्विर धेरै खिच्दा पछि हुनसक्ने महत्वपूर्ण ‘सट’ चार्जकै अभावमा ‘मिस’ होला भनेर । यद्यपि हाइकिङ मेरा लागि नौलो भने थिएन । तर हाइकिङ सम्बन्धी विषयलाई ब्लगमा संगाल्ने क्रममा धेरै हाइकर्सहरुसग अन्तरक्रिया र छलफल गरिसकेपछि अन्ततः म पुनः एकपटक हाइकिङका लागि पुगेको थिए जसमा अनन्य मित्र गृष्मराज पाण्डेयले मलाई साथ दिँदैथिए । उनीसँग त्यस्ता रमाइला अनुभव गर्न पुग्नुको एउटा फाइदा के पनि हो भने उनी असाध्यै राम्रा तस्विरहरु पनि खिच्छन् । संयोगले त्यो पहिलेभन्दा ‘फरक रुट’ र अक्सर हुने भन्दा ‘बेग्लै खाले हाइकिङ’ हुनाले झनै रोचक बन्यो ।

चाबहिल,काठमाण्डुबाट झण्डै आधा घण्टाको बस यात्रामा साघु पुगेर त्यहाबाट झण्डै ४ घण्टामा नगरकोट पुग्नु थियो । तर योजनाभन्दा झण्डै २ घण्टा बढि समय खर्चनुमा त्यो हाइकिङको एउटा फरक उद्देश्य थियो । जम्मा भएका ४८ जना हाइकर्सहरु त्यस रुटमा पर्ने गाउमा विश्व हात धुने दिवसको सन्दर्भ पारेर सरसफाई सम्बन्धी जानकारी पनि दिइरहेका थिए । हाइकिङ रुटको बिचमा पर्ने हरेक गाउमा केहीबेर अडिदै हामी सरसफाई सम्बन्धि छलफल र जानकारी दिने काम पनि ग¥यौं । तन्नेरीहरुको बढिरहेको हाइकिङ क्रेजलाई सदुपयोग गर्दै युवा सस्था ‘पश्चिम पाईला’ले यस प्रकारको कार्यक्रम ल्याएको थियो । जस्तो आजकल धेरैले गर्न थालेका छन्– कोही हाइकिङलाई नै भूक्षय नियन्त्रण अभियानमा सदुपयोग गर्छन् त कोही वन्यजन्तु संरक्षणको क्षेत्रमा । वातावरण संरक्षणको सवालसग त यो जोडिने नै भयो । जे होस् जनचेतनाका कुरालाई एकैछिन बिर्सने नै हो भने पनि हाइकिङको आफ्नै खाले रमाइलो पक्ष छ । त्यसमा काठमाण्डु वरपरको क्षेत्र त्यसका लागि झनै उपयुक्त छ ।

म शुरुमा हाइकिङकै क्रममा राजधानी वरपरका केही भेग डुल्दा एउटा यतार्थबाट चकित भए“– बत्तिमुनीको अध्यारो भनेझैं काममाण्डुबाट केही घण्टाकै दूरीमा रहेर पनि मानिसहरु समयभन्दा धेरै पछाडि पनि छन् । उनीहरुमा आधुनिकीकरणले अझै छुन सकेको छैन । त्यो ग्रामिण जीवन अवलोकन गर्ने राम्रो अवसर पनि हो । दिन खुल्दा देखिने सुन्दर हिमालहरु र हुस्सुमा ढाकिने डाडाकाडाहरु यसका विशेष पक्ष हो । तर त्यसका लागि काठमाण्डुबाट लामो विदा लिएर निस्कनु वा धेरै खर्च जुटाइराख्नु पनि पर्दैन । आफूस“ग भएको समयकै अनुपातमा कस्तो रुटमा हाइकिङ जाने भन्नेमा धेरै विकल्पहरु छन् । एक दिनको फुर्सदमा भए फार्पिङ–चम्पादेवि, दक्षिणकाली, नेवारी गाउ“ वा चाङ्गुनारायण जान सकिन्छ,दुई वा तिन दिनको फुर्सद हु“दा त्यही अनुसारको नगरकोट, चिसापानी, नमःबौद्धजस्ता हाइकिङ रुटहरु छन् ।

हाइकिङ जादा फरक–फरक क्षेत्रका व्यक्तिहरु हुने हो भने झनै रमाइलो हुनेगर्छ । विचमा घट्ने घटनाहरुलाई हरेकले आफ्नै क्षेत्रस“ग जोडेर गफिने गर्छन् । मेडिकल क्षेत्रकोले ‘अस्पताल र स्वास्थ्यचौकी’सगै जे कुरालाई मात्र जोड्छन् भने इञ्जिनियरिङ्गतर्फको छ भने बाटोघाटोकै कुरा गर्छन्, त्यस्तै कृषितर्फको छ भने उसको कुरा कृषिकै हुन्छ, धेरैका गन्जागोल गफगाफ र कुराकानीले हाइकिङ रमाइलो हुन्छ । हि“ड्दाहि“ड्लै साथीहरुमा एक अर्कालाई जिल्याउन ‘¥याग हान्नु’, टिम बाडेर अन्दाक्षरी खेल्नुजस्ता कुराहरु हाइकिङस“ग जोड्न सकियो भने त्यो झनै रोचक हुन्छ ।

स्नातक तहमा ‘डेभलपमेन्ट स्टडिज’ पढ्ने सौनक भट्ट हाइकिङ बढि जाने तन्नेरीमध्येमा पर्छन् । उनको सुझाव छ, ‘हाइकिङ सक्दो नया“ बाटो छिचोल्दै गर्नुपर्छ ।’ बाटोमा केहीबेर हराइएन, हल्काफुल्का चोटपटक लागेन भने त ‘रियल हाइकिङ’ नै नहुने ठान्छन् उनी । यद्यपि हाइकिङलाई एडवेन्चर बनाउ“दा बनाउ“दा बनाउ“दै पनि दुर्घटनाबाट बच्न आफ्नैखाले पूर्वतयारी आवश्यक छ । हाइकिङ रुटको प्रकृति अनुसार भिरालो बाटोहरु भएमा सोहीअनुसारको जुत्ता, ह्याण्ड ग्लोब्स र हेल्मेट, चर्को घाम लाग्ने समय भए सनग्लास लगाउनु त पर्छ नै आफू जाने ठाउ“को म्यापलाई पहिले नै निकै केलाउनुपर्छ । हाइकिङ रुट प्रायः मानिसहरु हि“ड्ने बाटोभन्दा फरक रहने हु“दा त्यतातिर भोक लाग्दा खाने कुराहरु नपाउन सकिन्छ जसका लागि पहिल्यै झोलामा प्रशस्त ड्राई फुडहरु लानु पर्छ । तर सौनकजस्ता फरक अनुभवमा रुचि राख्ने तन्नेरीहरु यस्ता कुरामा त्यति महत्व दिंदैनन् । भन्छन्, ‘केही आधारभुत कुराहरु आफूस“ग छ भने बाटोमै पकाउ“दै खानु झनै राम्रो हो ।’ तर अहिले विश्वभरका हाइकिङ रुटहरुले भोगिरहेको एउटा चूनौति भनेको फोहोर व्यवस्थापनको हो जसले अन्ततः हाइकिङप्रति बढिरहेको क्रेजमा नै धक्का दिन सक्छ । मानिसहरु दिनहू भोग्ने कोलाहल र बजारीया जीवनबाट एकैछिनलाई भए पनि ‘रिर्फेस’ हुन त्यस्ता ठाउहरु जाने गर्छन् जहा पुनः तिनै फोहर,प्याक्ड खानेकुराहरु नै प्रयोगमा ल्याइने हो भने हाइकिङको विशेषता नै हट्न सक्छ । अर्कोतर्फ नेपाल पर्यटन बर्ष २०११ आउनै लागेको बेला नेपालको हाइकिङ क्षेत्रबारे पनि जानकारी दिइयो भने त्यो राष्ट्रको लागि झनै फलदायी हुन त सक्छ नै शुरुमा भनेझैं तन्नेरीका फेसबुक एल्बममा थप राम्रा फोटोहरु पनि भरिनेछन् ।

जाने होइन त हाइकिङ !

(स्रोत: THE PRADEEP POST)

लामखुट्टे नष्ट गर्न घरदैलो अभियान

लामखुट्टे नष्ट गर्न घरदैलो अभियान

कान्तिपुर संवाददाता
ब्ाुटवल, कार्तिक २९ -
डेंगु सार्ने लामखुट्टे र त्यसको वासस्थान नष्ट गर्न बुटवलमा घरदैलो अभियान थालिएको छ ।

तीन महिनादेखि फैलेको डेंगुले महामारी रूप लिएपछि स्वास्थ्य सेवा विभागबाट आएको विशेषज्ञसहितको टोलीले नियन्त्रणका लागि अभियान थालेको हो । डंेगु नियन्त्रणमा ल्याउन संक्रमित एडिस एजिप्टाइड नामक लामखुट्टे नियन्त्रणमा ल्याउनु बाहेक अन्य उपाय नभएकालेे प्रभावस्थलमै पुगेर लामखुट्टेको लार्भा खोजी लार्भा र वासस्थान नष्ट गरिन लागेको विशेषज्ञ टोली संयोजक प्रणयकुमार उपाध्यायले बताए ।

Source: Kantipur daily, 16th Nov.

Dengue Epidemic In Focus

डंगेको प्रकोप

-डा रवीन्द्र पाण्डेनेपालमा विगत तीन महिनादेखि देखा परेको डेंगेका कारण सात हजारभन्दा बढी व्यक्तिहरू संक्रमित भएको सञ्चारमाध्यमहरूले जनाइरहेका छन्। चितवन, नवलपरासी, रूपन्देही, बारा, पर्सा, रौतहट, कैलालीलगायत २४ जिल्लामा यसको संक्रमण फैलिएको पाइएको छ।

रोग नियन्त्रण शाखा टेकुका चिकित्सक डा यदुचन्द्र गौतमका अनुसार, नेपालका जम्मा आठ जिल्लामा मात्र डेंगेको संक्रमण पुष्टि भएको छ। उनका अनुसार हालसम्म चितवनमा ३ सय ९८, रूपन्देहीमा ९३ र त्रिवि शिक्षण अस्पताल महाराजगन्जमा सात जना तथा सरुवा रोग अस्पताल टेकुमा २८ जना बिरामीमा डेंगेको संक्रमण प्रमाणित भएको छ। टेकु अस्पतालमा भर्ना भएका अधिकांशमा रक्तश्रापजन्य डेंगे ज्वरो भएको डा गौतमको भनाइ छ।

केही वर्षअघिसम्म भारतमा महामारीको रूप लिने गरेको डेंगे रोग अहिले नेपालका लागि पनि समस्या बनेको छ। के हो त यो रोग ? यसका लक्षण, असर र उपचार विधि के हुन् त ? डेंगे रोग भाइरसको समूहको कारणले हुन्छ। यो रोग लामखुट्टेको टोकाइबाट मानिसमा सर्छ। यो तीव्र संक्रमण हो, जसमा टाउको दुख्ने, ज्वरो आउने, मांसपेशी तथा जोर्नीहरूमा धेरै दुख्ने, ग्रन्थिहरू सुन्निने र शरीरमा बिमिराहरू निस्कनेेजस्ता लक्षण देखिन्छन्। ज्वरो, बिमिरा र टाउको -साथै शरीर) दुख्ने यी तीन लक्षणलाई डेंगेको त्रिभुज मानिन्छ। यसबाहेक डेंगे ज्वरोमा गिजाबाट रगत आउने, आँखापछाडि असह्य पीडा हुने तथा हत्केला र पैताला राता हुन्छन्।

यो रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता कम भएका व्यक्तिहरूलाई सजिलै लाग्न सक्छ। यो चार प्रकारका भाइरसका प्रजातिमध्ये दुई वा सोभन्दा बढीको संक्रमणबाट लाग्छ। जसमध्ये कतिपय व्यक्तिलाई एकपटक डेंगे ज्वरो आएपछि शरीरमा प्रतिरोधी क्षमताको विकास भएर पुनः नदोहोरनि सक्छ। यो रोगमा मांसपेशी तथा हड्डीमा निकै पीडा हुने भएकाले यसलाई 'ब्रेकबोन' ज्वरो पनि भनिन्छ। डेंगे रक्तश्रापजन्य ज्वरो निकै गम्भीर अवस्था हो। टाउको दुख्ने, ज्वरो आउने, बिमिरा तथा रक्तश्रापका लक्षणहरू यसमा देखिन्छन्। छालामुनि साना राता चायाँहरू आउनु, नाक, गिँजा तथा दिसाबाट रगत आउँछ र रगत वान्तासमेत हुन्छ। यस्तो अवस्था खतरनाक हुन्छ। मृत्युको खतरा पनि हुन्छ।

डेंगे भाइरसबाट संक्रमित व्यक्तिलाई एडीस एजिप्टी नामक लामखुट्टेले टोकेपछि लामखुट्टेमा डेंगे भाइरस सर्छ। त्यसपछि उक्त संक्रमित लामखुट्टेले मान्छेलाई टोकेमा डेंगे ज्वरो सर्छ। यो रोग सरुवा रोग होइन अर्थात् मान्छेबाट मान्छेमा यो रोग सर्दैन। यो रोग सर्नका लागि संक्रमित व्यक्ति-लामखुट्टे-स्वस्थ व्यक्तिको तीन चरण पार हुनुपर्छ। लामखुट्टे विशेष गरी गर्मी तथा वषर्ा ऋतुमा फैलिन्छ। तर, पानीले भरएिका भाँडा, प्लास्िटकका झोला, रत्तिा बोतल, क्यान, टायर, ट्युब, पाइप, गमला, रुखको खोक्रो भाग, घरवरपिरकिो आद्र भाग आदिमा वर्षभर िरहन सक्छ लामखुट्टे। संक्रमित एउटै लामखुट्टेको टोकाइ पनि यो रोग सार्न पर्याप्त हुन्छ। यो मौसम लामखुट्टे हुर्कने उपयुक्त वातावरण भएकाले पनि यस रोगको प्रकोप हाल देखिएको हो।

लामखुट्टेले टोकेपछि तीनदेखि आठ दिनभित्र डेंगेको लक्षण देखा पर्छन्। यो रोगमा सुरुमा जाडो हुने, टाउको दुख्ने, आँखा घुमाउँदा दुख्ने, ढाड दुख्ने तथा खुट्टा र जोर्नीमा दुख्छ। शरीरको तापक्रम एकाएक बढेर १ सय ४ डिग्रीसम्म पुग्छ तर हृदयको गति, नाडीको गति र रक्तचाप कम हुन्छ। आँखाहरू राता हुन्छन्। अनुहारमा साना डाबरहरू आउँछन् र स्वतः हराउँछन्। घाँटी र काखीमा ग्रन्थिहरू सुनिन्छन्। छाती र काँधबाट सुरु भएका बिमिराहरू हातखुट्टा तथा सम्पूर्ण शरीरमा फैलिन्छन्। तर, अनुहारमा फैलिँदैनन्। हत्केला तथा पैताला राता र सुन्निएका हुन्छन्। साधारण खालको डेंगेको मृत्युदर निकै कम -करबि १ देखि ३ प्रतिशत) हुन्छ। तीव्र अवस्थाको ज्वरो र दुखाइ १ देखि २ सातासम्म रहन सक्छ। कमजोरीको कारण पूरा निको महसुस गर्न केही साता लाग्न सक्छ। रक्तश्रापजन्य डेंगे ज्वरो बढी मात्रामा १० वर्षमुनिका बच्चाहरूलाई लाग्छ। पेट दुख्ने, रक्तश्राप हुने, रक्तसञ्चार अवरुद्ध हुने, स्वर बस्ने, खोकी लाग्ने, वान्ता हुने र केही दिनपछि बेहोस हुनेसम्म हुन्छ। साथै, निमोनिया एवं मुटु सुन्निनेसमेत हुनसक्छ।। गम्भीर प्रकारको डेंगे रोगको मृत्युदर ६ देखि ३० प्रतिशतसम्म पाइएको छ। एक वर्षमुनिका बच्चामा मृत्युदर तीव्र र बढी हुन्छ।

डेंगे ज्वरो उच्च र समशितोष्ण प्रदेशमा हुने रोग भए तापनि भ्रमण र सामानको ओसार-प्रसारका कारण जुनसुकै क्षेत्रमा पनि फैलिन सक्छ। बढ्दो सहरीकरण, औद्योगीकरण र अव्यवस्िथत पानी तथा ढल व्यवस्थापन पनि यो रोगका लागि कारक तत्त्व बनेका छन्। नेपालको १ हजार ८ सय किमि सिमाना भारतसँग जोडिएका कारण पनि नेपाल डेंगे संक्रमणबाट मुक्त रहन सक्दैन।

डेंगेविरुद्ध प्रभावकारी खोप आइसकेको छैन। सन् २०१२ सम्म यसको खोप आउने विश्वास गरएिको छ। यस्तै डेंगे ज्वरो भाइरल संक्रमण भएकाले यसको ठोस उपचार पनि छैन। ज्वरो आदिको लाक्षणिक उपचार, आराम तथा प्रशस्त मात्रामा झोल पदार्थको सेवन एवं अस्पतालमा भर्ना भएर नसामार्फत सलाइनहरू दिने गरन्िछ। डेंगे ज्वरोको रोकथामका लागि झुलको प्रयोग सजिलो उपाय हो। यो रोगबाट बच्न लामखुट्टेको नियन्त्रण गर्नुपर्छ। घरवरपिर िजमेको पानी, आद्र, फोहोर, टिन, बोतल, बालटिन, फूलबारीको गमलाको पानी, माटाका भाँडा, टायर, पाइप, खाल्टाखुल्टी, पानीको ड्रम आदि यो लामखुट्टेको आश्रयस्थल भएकाले यी सामग्री तथा स्थानको उचित व्यवस्थापन गर्नुपर्छ। पानी जम्ने अन्य ठाउँलाई पनि बन्द गर्नुपर्छ। घरभित्र, बाहिर तथा टोलमा मालाथिन, डीडीटीजस्ता कीटनाशक औषधी छर्नुपर्छ। व्यक्तिगत सुरक्षाका लागि लामखुट्टे धपाउने 'बडीस्प्रे'को प्रयोग गर्ने तथा सकभर शरीरलाई छोप्ने खालका लामबाहुले कपडाहरू लगाउनुपर्छ। सम्भव भएसम्म सूर्योदयको दुई घन्टासम्म र सूर्यास्तपछि घरभित्रै बस्नु सुरक्षित हुन्छ। डेंगेको लामखुट्टे दिउँसोमा टोक्ने लामखुट्टे हो। यसले टोक्ने समय सूर्योदय र सूर्यास्तको आसपासमा बढी हुन्छ।

विश्वमा डेंगेविश्वमा २५-३० करोड मानिस उच्च तथा समशितोष्ण प्रदेशमा बस्छन्, जहाँ डेंगेको प्रकोप भइरहन्छ। ििवश्व स्वास्थ्य संघका अनुसार, प्रत्येक वर्ष पाँच करोड मानिस डेंगे ज्वरोबाट प्रभावित हुन्छन्, जसमध्ये पाँच लाख रक्तश्रापजन्य डेंगे ज्वरोका बिरामी हुन्छन् भने १२ हजारको मृत्यु हुन्छ। मृत्युदर बालबालिकामा बढी हुन्छ।

दिक्ष्ािण पूर्वी एसिया विशेष गरी बंगलादेश, भारत, इन्डोनेसिया, माल्दिभ्स, बर्मा, श्रीलंका, थाइल्यान्ड आदिमा डेंगेको प्रकोप अत्यधिक हुन्छ। यस क्षेत्रमा प्रतिवर्ष दुई-तीन करोडमा डेंगे ज्वरो र दुई लाखमा रक्तश्रापजन्य डेंगे ज्वरो हुन्छ। दिक्षिणपूर्वी एसियामा यो १०-१५ वर्षमा झाडापखाला, श्वासप्रश्वास रोगपछि डेंगे नै बालबालिकाको मृत्युको कारण बनेको छ। ििवगत तीन दशकदेखि प्रकोपका रूपमा रहेको यो रोग नेपालमा सन् २००४ मा पहिलोपटक देखा परेको हो। दिसैँका बेलामा मात्र दुई सयभन्दा बढी डेंगेका बिरामी अन्य अस्पतालबाट रपिmर गरएिको थियो।

कारण

डेंगे ज्वरो डेन-१, डेन-२, डेन-३ र डेन-४ नामका चार प्रकारका डेंगे भाइरसको समूहबाट हुन्छ, जुन एडेस एजिप्टी र एडेस अल्बोपिटस नामका पोथी लामखुट्टेबाट मानिसमा सर्छ।

लक्षणहरू डेंगे ज्वरो

एिक्कासि जाडोसहित ठूलो ज्वरो -१०३-१०५ डिग्री फरेनहाइट) आउने।

टिाउको धेरै दुख्ने।

मिांसपेशी र जोर्नी निकै दुख्ने।

छिालामा बिमिराहरू आउने -छाती र काँधबाट हातखुट्टामा फैलिने)।

२ि४ घन्टाभित्र आँखाको गेडीपछाडि दुख्ने -आँखा चलाउँदा र प्रकाशमा हेर्दा बढी मात्रामा दुख्ने) ।

ििनकै कमजोर महसुस हुने।

खिानामा अरूचि, स्वादमा विविधता।

किब्जियत।

पिेट तथा जाँघ दुख्ने।

घिाँटी बस्ने, ग्रन्थिहरू सुन्निने।

श्िवेत रक्तकणको मात्रा घट्ने।

डेंगे रक्तश्रापजन्य ज्वरो

ज्िवरो ः एक्कासि १०४-१०५ डिग्रीसम्म लगातार २ देखि ७ दिनसम्म रहने, टाउको दुख्ने, अनुहार रातो हुने, अरूचि, वान्ता, पेट दुख्ने तथा बर्बराउने हुन्छ।

रिक्तश्राप ः छालामुनि रगतका चायाँहरू देखिने, नाक, गिँजा, दिसा तथा वान्तामा रगत देखिन

किलेजो सुन्निनेएिक्कासि ज्वरो घटेर शरीर चिसो हुने, नाडी-हृदयगति तथा रक्तचाप न्यून हुने र पछि गएर बेहोस हुने। उक्त अवस्थामा रक्तचाप र नाडीको गति नाप्न सकिँदैन।

यिो ज्वरोले कलेजो र रक्तनलीलाई आघात पार्छ।

डेंगे सक सिन्ड्रम

माथिका लक्षणका साथै बेहोस हुने, तीव्र र कमजोर नाडी हुने, नाडीको चाप साँघुरो हुने, रक्तचाप निकै कम हुने, चिसो र आद्र छाला हुने, छटपटी लाग्ने आदि। निदान रक्तपरीक्षणमा प्लेटलेटको संख्या घटिरहनु तथा रक्तकणहरू सामान्यभन्दा २० प्रतिशतले बढ्नु आदि।

Source: Nepal Weekly, 31 October

Dengue Epidemic In Focus

Source: Annapurna Post, 28th October, 2010

Source: Nagarik Daily, 1st November, 2010

Dengue Epidemic In Focus

डेंगु नियन्त्रणमा सामूहिक अभियान

- दीपेन्द्र बडुवाल

भरतपुर, कार्तिक ११ -

October 29, 2010

महामारीका रूपमा फैलिएको डेंगु रोकथामका लागि प्रभावित क्ष्ाेत्रमा सामूहिक प्रयास थालिएको छ । समुदायको सहयोग बिना डेंगु सार्ने 'एडिस एजेप्टाइ' लामखुट्टे नियन्त्रण सम्भव नभएकाले जिल्ला जनस्वास्थ्यले सामूहिक अभियान चलाएको हो । कार्यालयले अहिले जिल्लामा डेंगु महामारीका रूपमै रहेको जनाएको छ ।

डेंगु प्रभावित भरतपुर र रत्ननगर नगरपालिका क्ष्ाेत्रमा स्थानीय टोल विकास संस्था, विद्यालय, आमा समूह, नागरिक समाज, बुद्धिजीवी र समाजसेवीसित मिलेर जनचेतना फैलाउने काम भइरहेको छ । तिनले आपmनो टोलमा डेंगु, त्यसका लक्ष्ाण र बच्ने उपायबारे जानकारी गराइरहेका छन् ।

जनस्वास्थ्य प्रमुख महेन्द्रप्रसाद श्रेष्ठले बिहीब्ाार साँझ भरतपुर ४ मा टोलबासीको सहयोगमा लामखुट्टे मार्ने औषधि छरिएको जनाए । स्थानीय बासिन्दाले दबाब दिएपछि भरतपुर नगरपालिकाले औषधि उपलब्ध गराएको थियो । औषधि छर्न स्थानीयले नगद संकलन गरेका थिए । बिहीबार अपरा्नह आयोजित पत्रकार अन्तक्रिर्यामा उनले भने, 'लामखुट्टे हुर्कन नदिने तरिका सिकाएका छन् ।'

कार्यालयका अनुसार डेंगु बाहक 'एडिस' लामखुट्टे टायर, फूलदानी, बोत्तल, भाँडाकुँडामा जमेको सफा पानीमा हुर्कने गरेको छ । स्थानीय बासिन्दाले बजार क्ष्ाेत्रमा अव्यवस्थित फालिएका टायर, प्लास्टिकका बट्टा संकलन गरी व्यवस्थापन गरेका छन् । बजार क्ष्ाेत्रमा रहेका वर्कसपलाई पुराना टायर सुरक्षित ढंगले भण्डार गर्न आग्रह गरिएको छ । 'घरघरमा पुगेका छांै,' नगरस्तरीय स्वास्थ्य स्वयंसेविका सञ्जालकी अध्यक्ष शुभद्रा श्रेष्ठले भनिन्, 'गीत गाएर जनचेतना फैलाइरहेका छौं ।'

उनका अनुसार अहिले रत्ननगर र भरतपुर नगरपालिकामा रहेका ८२ महिला स्वास्थ्य स्वयंसेविका परिचालन भएका छन् । भरतपुरको नारायणगढ क्ष्ाेत्रका वडा नम्बर १, २, ३, ४, ९ र १० यो लामखुट्टे अधिक पाइएको छ । मुख्य बजार र त्यससित नजिक रहेका गाविस प्रभावित छन् । विद्यार्थीमा डेंगु पुष्टि भएपछि केही विद्यालयले पठन पाठन बन्द गराएका छन् ।

कार्यालयले बिहीबार साँझ प्याब्सन जिल्लाका पदाधिकारीसित बैठक गरेको छ । बैठकमा कार्यालयले विद्यालय बन्द गर्नुको साटो जनचेतना र लामखुट्टे मार्ने औषधि छर्किनका लागि सहयोग गर्न विद्यालयसित अपिल गरेको छ । स्थानीय रोटरी क्लबले रोगबाट बच्ने उपाय उल्लेख गरिएका २ सय, स्वास्थ्यकर्मी संघले २० र जनस्वास्थ्यले ७ वटा ब्यानर विभिन्न ठाउँमा राखेका छन् ।

जनस्वास्थ्य प्रमुख श्रेष्ठले गत महिनाको तुलनामा डेंगुका बिरामीमा कमी आएको बताए । उनका अनुसार असोजभरि विभिन्न अस्पतालमा २ सय हाराहारी ज्वरोका बिरामी हुन्थे । बिहीबार ८२ जना मात्रै छन् । अघिल्लो महिना दैनिक २२ जनासम्ममा रोग पुष्टि भइरहेको थियो । अहिले दैनिक सरदर १० मा पुष्टि भइरहेको छ । कार्यालयका अनुसार अहिलेसम्म १ हजार ९ सय ९३ ज्वरोका बिरामीको रगत परीक्ष्ाण गरिएकोमा ४ सय १६ मा डेंगु भेटिएको छ ।

चितवन मेडिकल कलेजमा १ हजार १ सय ९ जनाको रगत परीक्ष्ाण गरिएकोमा २ सय ५३ मा डेंगु पुष्टि भएको छ । भरतपुर मेडिकल कलेजमा ७४ वटा परीक्षण गरिएकोमा २४, भरतपुर अस्पतालमा ४ सय ७५ परीक्ष्ाण गरिएकोमा १ सय ४, राष्ट्रिय जनस्वास्थ्य प्रयोगशालाबाट १ सय २१ परीक्ष्ाण गरिएकोमा ७, नेसनल सिटी अस्पतालमा १९ मध्ये ८, चितवन अस्पतालमा ७१ मा ९ नारायणी सामुदायिक अस्पतालमा १ सय २ मा ३२ , भरतपुर सामुदायिक अस्पतालमा २५ मा ३, आशा अस्पतालमा १, जनस्वास्थ्यले ६ मा २, वकुलर अस्पतालमा १४ मा ६ मा डेंगु भेटिएको कार्यालयले जनाएको छ ।

'ओपीडीमा संख्या घटेको छ,' चितवन मेडिकल कलेजका फिजिसियन शितल अधिकारीले भने, 'जटिल अवस्थाका बिरामीको इमरजेन्सीमा चाप छ ।' उनले आपmनो अस्पतालमा बिहीबार १५ डेंगुका बिरामी रहेको जनाए । तीमध्ये निमोनिया भइसकेका ३ जनाको आइसीयूमा उपचार भइरहेको छ । 'पुष्टि नभएका डेंगुका बिरामी धेरै छन्,' उनले भने, 'केहीले सिटामोल खान्छन्, केहीले परीक्षण नै गराउँदैनन् ।' उनले लामखुट्टेमा नियन्त्रण नहुनु नै रोग फैलिनुको कारण भएको बताए ।

Source: Kantipur daily (29th October)

Fear of dengue still prevails

- NARAYANGARCH:

October 29, 2010

Health workers have warned that the dengue epidemic will prevail in Chitwan round the year. They said the fear of dengue may exist throughout the year since mosquitoes transferring dengue disease could survive in the current temperature here even if winter season is around. The maximum and minimum temperature of Chitwan is recorded to be 40 and 20, respectively. The degree of temperature is very appropriate for the life cycle of mosquitoes, doctors said. 'The temperature of Chitwan is appropriate for all animals', said physician Dr. Shital Adhikari of Chitwan Medical College, adding there is high chance that dengue could remain as epidemic in Chitwan round the year since mosquitoes could survive in the temperature of winter season here.

Number of patients being infected by dengue has been on the rise in Chitwan for the past three months. Some 17 are undergoing treatment at the Chitwan Medical College and a patient identified as dengue infected died here.
At least 18 patients died in hospitals in Chitwan due to high fever during the last three months. As much as 416, who visited hospitals for fever examination, have been detected with dengue.

Source: The himalayan times( 29th October)

सरकारलाई सोधियो- ँडेंगु नियन्त्रण भयो ?’

सरकारलाई सोधियो- 'डेंगु नियन्त्रण भयो ?'

-अब्दुल्लाह मियाँ
काठमाडौ, कार्तिक १० -
October 28, 2010

तराईका विभिन्न जिल्लामा डेंगु रोग महामारीकै रूपमा फैलिँदै गएपछि संसदीय समितिले नियन्त्रणका लागि सरकारका तर्फबाट भएका प्रयासहरूको लिखित जवाफ मागेको छ ।

साउन पहिलो साता भारत हुँदै प्रवेश भएको डेंगुका कारण अहिलेसम्म तीन जनाको ज्यान गएको सरकारको तथ्यांक छ । संसद्को महिला, बालबालिका तथा समाजकल्याण समितिको बुधबार सिंहदरबारमा बसेको बैठकले स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयसँग डेंगु नियन्त्रणका लागि अहिलेसम्म भएका प्रयास र निदानका लागि भावी योजनाको लिखित प्रतिवेदनसमेत मागेको छ ।


समितिले लिखित जवाफसहित मन्त्रालयका सचिव र मन्त्रालयमातहतको इपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखाका निर्देशकलाई शुक्रबार १२ बजे समितिमा उपस्थित हुन निर्देशन दिएको छ । 'डेंगु नियन्त्रणका लागि सरकारबाट हालसम्म भए गरेका काम कारबाही र योजनाबारे लिखित प्रतिवेदन माग गर्न निर्देशन दिइएको छ,' समितिको निर्णयमा छ । महाशाखाका निर्देशक डा.जीडी ठाकुरका अनुसार साउन पहिलो साता प्रवेश भएको डेंगुका कारण अहिलेसम्म तीन जनाको ज्यान गइसकेको छ भने तराईका ८ जिल्ला प्रभावित भएका छ्् । तराईका विभिन्न जिल्लामा यो रोग फैलिएको पुष्टि भएलगत्तै महाशाखाले नियन्त्रणका लागि प्रयास गरेको ठाकुरको दाबी छ ।


उनका अनुसार चितवनस्थित भरतपुर अस्पतालमा एक, भरतपुर मेडिकल कलेजमा एक र बुटवलबाट काठमाडांैस्थित टेकु अस्पताल ल्याइएका एक गरी तीन जनाको ज्यान गएको हो । ठाकुरले चितवन, रूपन्देही, कैलाली, कञ्चनपुर, बारा, पर्सा, रौतहट र सप्तरीमा डेंगुको संकेत देखिएको जनाए । भारत हुँदै डेंगु फैलिएको हो । उनका अनुसार दुई महिनाअघि धनगढीमा १० र महेन्द्रनगरमा दुई जनामा डेंगुको संकेत देखिएको थियो ।

Source: Kantipur daily, 28 October

विशेषज्ञद्वारा डेंगुबारे प्रशिक्षण

विशेषज्ञद्वारा डेंगुबारे प्रशिक्षण

कान्तिपुर संवाददाता

ब्ाुटवल, कार्तिक ८ -

October 26, 2010 

डेंगुको प्रकोप कम गर्न विशेषज्ञसहितको टोलीले सोमबारबाट बुटवलमा चेतनामूलक प्रशिक्षण सुरु गरेको छ ।

राजधानीबाट आएको डा. विश्वराज खनालसहितको विशेषज्ञ टोलीले लुम्बिनी अञ्चल अस्पताल लगायतमा उपचारमा संलग्न स्वास्थ्यकर्मीलाई प्रशिक्षण दिएको छ । उपचारमा संलग्न स्वास्थ्यकर्मी नै डेंगु प्रभावित हुन थालेकाले बिरामीको उपचार, स्याहारबारे सिकाउन प्रशिक्षण दिइएको टोली प्रमुख खनालले बताए । 'अनुगमनका क्रममा अधिकांश स्वास्थ्यकर्मी डेंगुका लक्षणबारे जानकार नभएको र बिरामीको स्याहार कसरी गर्ने भन्नेबारे पनि अलमलमा रहेको भेटियो' उनले भने । अस्पतालका प्रमुखसहित उपचारमा संलग्न चिकित्सक, नर्स र सहयोगीले प्रशिक्षण लिएका छन् । जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालय तथा नगरपालिकाको सहयोगमा विशेषज्ञ टोलीले बुटवलका टोलटोलमा नागरिक प्रशिक्षणसमेत सुरु गरेको छ । यसमा नगरका स्वास्थ्य क्षेत्रमा कार्यरत संघसंस्था र सामाजिक क्लब पनि सक्रिय भएर लागेका छन् ।

ब्ुाटवलमा टायर तथा खाली ड्रम बढी राखिएको र वरपर पानीका खाल्डा भएको क्षेत्रमा डेंगुको संक्रमण बढी भेटिएकाले उक्त क्षेत्रलाई प्राथमिकतामा राखेर प्रशिक्षण थालिएको जिल्ला जनस्वास्थ्य प्रमुख महेश्वर श्रेष्ठले बताए । बुटवल नगरपालिका १३ को देवीनगर, पवित्रनगर तथा ५ को गोलपार्क, चिडियाखोला, ज्योतिनगर, बम्घाटलगायतका क्षेत्रमा सोमबार प्रशिक्षण दिइयो ।

औषधि छर्ने मेसिन स्टोरमा

कपिलवस्तु- लामखुट्टेका कारण हुने डेंगु रोगविरुद्ध औषधि छर्न ल्याइएको मेसिन कपिलवस्तु नगरपालिकामा अलपत्र परेको छ ।

कपिलवस्तु नगरपालिका र जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालयबीच समन्वय हुन नसक्दा मेसिन स्टोर शाखामा थन्किएको छ । ३ महिनाअघि ३० हजारमा दुई वटा मेसिन र औषधि खरिद गरेर ल्याइए पनि उपयोगमा छैन । नगरपालिकाले रोगविरुद्ध बजार क्षेत्रमा छर्कने औषधिको मात्राबारे जानकारी माग गर्दै स्वास्थ्य कार्यालयलाई पत्राचार गरेको थियो । असोज ७ मा पत्र पठाएर जानकारी माग गरिए पनि अझैसम्म स्वास्थ्यले जानकारी नदिएकाले औषधि छर्कन नसेको नगरपालिकाका कार्यकारी अधिकृत निरञ्जन श्रेष्ठले बताए । उता स्वास्थ्यले असोज १३ मा स्वास्थ्य सेवा विभागको इपिडिमियोलोजी महाशाखामा पत्राचार गरी छर्कने औषधिको मात्रा माग गरे पनि अझै प्राप्त हुन सकेको छैन ।

आठ विद्यार्थीमा डेंगु

भरतपुर -कास)- सिद्धार्थ बोर्डिङ स्कुलका ८ विद्यार्थीमा डेंगु संक्रमण भेटिएपछि साताका लागि विद्यालय बन्द गरिएको छ । नारायणगढ बेल्चौकस्थित विद्यालयमा अध्ययनरत ८ विद्यार्थी तथा एक कर्मचारीमा डेंगु देखिएपछि अन्यमा पनि संक्रमण नहोस् भनेर पठनपाठन नै बन्द गरिएको सहप्राचार्य हरि लामिछानेले बताए ।

डेंगु संक्रमित सन्तोष अधिकारीको चितवन मेडिकल कलेजमा उपचार भइरहेको छ । रोग संक्रमण हुन नदिन अभिभावकको आग्रहमा विद्यालय बन्द गरिएको हो । यसैबीच डंेगु न्यूनीकरण तथा जनचेतना फैलाउन विद्यालय परिसरमा वडास्तरीय टोल विकास समन्वय समितिले चेतनामूलक कार्यक्रम गरेको छ । कार्यक्रममा जनस्वास्थ्यका भेक्टर कन्ट्रोल निरीक्षक राम केसीले डंेगुले महामारीकै रूप लिएकाले सावधानी अपनाउन आग्रह गरे ।

साउनयता चितवनमा डंेगुले महामारीको रूप लिँदै गएको छ । लामखुट्टेले टोकेर लाग्ने यो रोग अहिलेसम्म १ हजार ७ सय ७६ बिरामीमा गरिएको परीक्षणमा ३ सय ५२ मा फेला परेको छ । अहिले पनि दिनहुँ सयभन्दा बढी शंकास्पद बिरामी परीक्षणका लागि आउने गरेको जनस्वास्थ्यले जनाएको छ । ज्वरोका कारण चितवनमा डेढ दर्जनको मृत्यु भइसकेको छ ।

पर्सामा संक्रमण

जिल्ला जनस्वास्थ्यका अनुसार भारतबाट घर आएका वीरगन्ज १४ का एक युवामा डेंगु संक्रमण देखिएको छ । हाल उनको नारायणी उपक्षेत्रीय अस्पतालमा उपचार भइरहेको छ । उनलाई ६ दिनअघि उपचारार्थ भर्ना गरिएको हो । कार्यालयले उनको विवरण दिन नमिल्ने जनायो ।

यसअघि पर्सामा महिना दिनयता ८ डेंगु रोगी अस्पतालको सम्पर्कमा आएका थिए । जनस्वास्थ अधिकृत अरुणकुमार महतो आठ डेंगुका बिरामीमध्ये सबै अन्य अस्पतालमा रिफर वा उपचारपछि निको भएर फर्किसकेको जानकारी दिए । आठ जनामध्ये अधिकांश भारतको दिल्ली, कोलकाता लगायत सहरमा काम गरेर फर्केका थिए ।

Source: Kantipur daily

डेंगुबाट १ को मृत्यु

डेंगुबाट १ को मृत्यु

- नारायण शर्मा
चितवन, आश्विन २६ -

डंेगु नियन्त्रणमा सरकारले चासो नदेखाएको अरोप लागिरेकै बेला स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्री उमाकान्त चौधरी नेतृत्व टोलीले प्रभावित क्ष्ाेत्रको स्थलगत निरीक्ष्ाण गरेको छ ।


रोग फैलिएको दुई महिनापछि सरकारका उच्च अधिकारीले पहिलोपटक यी क्ष्ाेत्रको भ्रमण गरेर थप सर्तकताका लागि चासो देखाएका हुन् । यसअघि सभासद चित्रबहादुर श्रेष्ठ नेतृत्व संसदीय टोलीले चितवन र नवलपरासीका प्रभावित क्ष्ाेत्रको निरीक्षण गरेको थियो । मन्त्री चौधरीले मंगलबार भरतपुर जिल्ला अस्पताल तथा चितवन मेडिकल कलेजको निरीक्ष्ाण गरेका हुन् । त्यस क्रममा उनले अस्पताल भर्ना भएका डेंगु संक्रमितको अवस्थाबारे जिज्ञासा राखेका थिए ।

उनले मेडिकल कलेजका डा शीतल अधिकारी तथा भरतपुर अस्पतालका सुपरिटेडेन्ट डा. एन के सिंहसँग रोगको अवस्था र संक्रमणबारे जानकारी लिए । मन्त्री चौधरीले चितवनमा डेंगु फैलिएको जानकारी पाउनेबित्तिकै आफूले टोली गठन गरेर जिल्ला पठाएको र तत्काल रोकथाम प्रयास थालेको दाबी पनि गरे । भदौयता चितवनमा भाइरल ज्वरोकाका कारण २० जनाको ज्यान गइसकेको छ ।
पछिल्लोपटक बुटवलका एक व्यक्तिको पनि डेंगुका कारण भरतपुर मेडिकल कलेजमा उपचार क्रममा मृत्यु भएको जिल्ला जनस्वाथ्यले जनाएको छ । जिल्लामा गत आइतबारसम्म २०२ जना डेंगु पोजेटिभका बिरामी आएका थिए ।

Source: Kantipur daily (//www.ekantipur.com/kantipur/news/news-detail.php?news_id=228451)

१० जनामा डेंगु भेटियो

१० जनामा डेंगु भेटियो

बुटवल, आश्विन २५ (12th Oct. 2010) -

डेंगुबाट प्रभावित हुनेको संख्या १० पुगेको छ । ती सबै बिरामी नगरपालिकाभित्रका रहेको जिल्ला जनस्वास्थ्य भैरहवाले जनाएको छ । डेंगु प्रभावित २ जनाको चितवन मेडिकल कलेज र बाँकीको काठमाडौंमा उपचार गराइरहेको जनस्वास्थ्य प्रमुख महेश्वर श्रेष्ठले बताए । उनका अनुसार बुटवलको सुख्खानगर, दीपनगर, मिलनचोक क्षेत्रमा रोग देखिएको हो । ती बिरामीको संख्या बढेपछि अस्पतालले पनि उपचारार्थ आउनेमाथि उच्च निगरानी राखेको छ । यसैबीच रोगको प्रभाव देखिन थालेपछि बुटवलमै परीक्षण गर्न थालिएको छ । बुटवलको सिटी अस्पताल प्रालिमा यसबारे जाँच गर्न थालेको चिकित्सकले बताए ।

Source: Kantipur daily(http://www.ekantipur.com/kantipur/news/news-detail.php?news_id=228384)

डेंगू प्रकोप- रोगका मुहानै सुकाउनु राम्रो

-Editorial
-12th October, 2010

Source: The Annapurna Post Daily, 12th October, 2010

डेंगु रोगको संक्रमण बढेको बढ्यै

डेंगु रोगको संक्रमण बढेको बढ्यै

-October 11, 2010
-बिनोद त्रिपाठी/ रत्ननगर
-चितवन, आश्विन २४


गर्मीयाम घट्दै गए पनि चितवनमा डेंगु सार्ने लामखुट्टे फैलिने क्रम रोकिएको छैन ।

डेंगु अर्थात उच्च ज्वरो नियन्त्रणका लागि जनस्वास्थ्य कार्यालयले रोग सार्ने मुख्य माध्यम लामखुट्टे मार्न सार्वजनिक स्थानमा विषादी छर्ने काम गरे पनि बिरामीको संख्या दिन प्रति दिन बढेको छ । लामखुट्टेको फैलावट नरोकिएकाले दुई महिनादेखि देखिएको डेंगु रोगको संक्रमण बढ्दो क्रममा छ । ११ दिन अघि जिल्ला जनस्वास्थ्यले १ सय १३ जनामा डेंगु रोग देखिएको सार्वजनिक गरेको थियो । तर शनिबारको रेकर्डमा २ सय रोगीको संख्या नाघेको जनस्वास्थ्यले रेकर्ड राखेको छ । दिनप्रति दिन डेंगु संक्रमण फैलिन थालेपछि स्वास्थ्यकर्मी नियन्त्रण हुन नसकेकोमा चिन्तित बनेका छन् ।


ज्वरो आएका बिरामीको परीक्षणका लागि जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालयले रत्ननगर लगायतका स्थानहरुमा स्वास्थ्य परीक्षण शिविर चलाएको थियो । अधिकांश बिरामी ग्रामिण भेगका भन्दा बजारका बासिन्दा भएकाले घना बस्तीमा रोग नियन्त्रण अभियान जनस्वास्थ्य कार्यालयले चलाएको छ ।


जनस्वास्थ्यका अनुसार डेंगु रोग सार्ने एडिज एजिप्टाइको लामखुट्टे नियन्त्रण नभएकाले रोगीको संख्या बढेको हो । इपिडियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखाले केही दिनअघि डेंगु रोगको नियन्त्रण भएको दाबी गरेको थियो । हरेक वर्षझैं यसपाली पनि फैलिएको भाइरल ज्वरोका १ हजार १ सय ४१ जना रोगीको रगत परीक्षण गरिएकामध्ये २ सय २ जनामा डेंगु रोग देखा परेको जनस्वास्थ्य कार्यालयले जनाएको छ । परीक्षण गरिएका बिरामीमा २६ जनामा ल्याप्टोस्पाइरोसिस र २४ जनामा पान्डेमिक इन्फ्लुएन्जा एच १ एन १ देखा परेको हो । दस दिनको अवधिमा ९२ जना बिरामीलाई डेंगु रोग देखिएपछि उपचारमा संलग्न चिकित्सक आश्चर्यमा परेका छन् । गर्मी घटेपछि डेंगु संक्रमणमा कमी होला लागेको थियो, तर बढेको बढ्यै छ, चितवन मेडिकल कलेजका फिजिसियन डा. शितल अधिकारीले कान्तिपुरसंग भने, 'रोग नघटेको देख्दा आश्चार्यमा परेका छौं ।' सरुवा रोग भएकोले संक्रमणमा कमी नआएको उनले बताए ।


उनका अनुसार लामखुट्टे नियन्त्रणमा नआएसम्म रोगीको संख्या नघट्ने देखिएको छ । सरुवा रोग भएकोले रोगी व्यक्तिलाई टोकेर अर्को निरोगीलाई सजिलै सार्ने भएकाले रोग नियन्त्रणमा नआएको हो, उनि भन्छन्, 'लामखुट्टेले टोकेको १० दिनपछि मात्र लक्षण देखिने भएकाले पनि रोग नियन्त्रण हुन अझै केहि दिन लाग्छ ।' रोग नियन्त्रणका लागि जनस्वास्थ्यले लामखुट्टे नियन्त्रण गर्न हरेक दिन रत्ननगर, नारायणगढ, भरतपुर क्षेत्रमा माइकिङ गर्ने, किटनाशक औषधी छर्ने लगायतका कार्य गरे पनि नियन्त्रणमा आउन सकेको छैन । बजार क्षेत्रमा अत्यधिक फोहोर हुनाले नियन्त्रण गर्न कठिनाई भएको जनस्वास्थ्य कार्यालयले जनाएको छ ।

यो भाइरलबाट संक्रमण भएकाले पुरै नियन्त्रण हुन धेरै दिन लाग्न सक्छ, जनस्वास्थ्य कार्यालयका भेक्टर कन्ट्रोल निरीक्षक राम केसीले कान्तिपुरसँग भने, 'जनचेतना र सरसफाइमा ध्यान दियौं भने धेरै हदसम्म रोग नियन्त्रणमा आउनेछ ।'

Source: Kantipur daily, (http://www.ekantipur.com/kantipur/news/news-detail.php?news_id=228324)

'डेंगुको प्रकोप अझै केही समय रहन्छ'

'डेंगुको प्रकोप अझै केही समय रहन्छ'

-दीपेन्द्र बडुवाल
 7th Sept. 2010

भरतपुर- जिल्ला जनस्वास्थ्यले दसैंसम्म डेंगु प्रकोप नहट्न जनाएको छ । त्यसपछि भने चिसो मौसम सुरु हुने भएकाले प्रकोपमा कमी आउने अनुमान गरिएको छ । दैनिक बिरामी थपिने क्रम जारी छ । बुधबार भरतपुर र रत्ननगर नगरपालिका क्षेत्रमा लामखुट्टे नष्ट गर्ने औषधि छरिसकेको स्वास्थ्य बतायो ।


कार्यालयका भेक्टर कन्ट्रोल निरिक्ष्ाक राम केसीले अहिले दिनमा सरदर २ जना डेंगुका बिरामी पुष्टि भएका छन । बुधबारसम्म विभिन्न अस्पतालमा १ हजार १ सय ४१ जना ज्वरोका बिरामी भर्ना भएकामा १ सय ९४ मा डेंगु भेटिएको थियो । मंगलबार १ सय ८५ थिए । भर्ना भएकामध्ये ८० प्रतिशत चितवनका छन् । बाँकी आसपास जिल्लाका थिए । 'प्रकोप घटनुको साटो बढ्दो छ,' विभागबाट नियन्त्रणका लागि आएको टोलीका सदस्य डा. प्रमोद खनालले भने, 'समय लाग्ने देखियो ।' कार्यालयका अनुसार छर्किएको औषधिले ५ देखि १० प्रतिशत लामखुट्टे मर्छन् । ९० प्रतिशत भने बाँकी रहन्छ । बढी प्रभावित क्षेत्रमा औषधि छरिएको हो । औषधिले लामखुट्टेका अण्डा, प्युपा र लार्भा नमार्ने हुँदा प्रकोपमा कमी आउँदैन । औषधिले सबै प्रकारका लामखुट्टे, माहुरी, फट्यांग्रा पनि मारिन्छन् । त्यसले इकोसिस्टम प्रभावित हुने स्वास्थ्यकर्मी बताउँछन् ।


स्रोहश्राद्धका बेला फ्यांकिएका दुना, टपरीमा समेत लामखुट्टे हुर्केका छन् । 'व्यक्ति जागरुक नबनेसम्म प्रकोप घट्दैन,' जनस्वास्थ्यका निमित्त प्रमुख जयराम दुवाडीले भने, 'दसैंसम्म यस्तै अवस्था रहन्छ ।' त्यसपछि खाल्डामा जमेको पानी सुक्ने र तापक्रम पनि घट्ने हुँदा प्रकोप घट्ने अनुमान गर्न सकिन्छ । तर कार्यालयले प्रकोपमा कमी आउने दाबी गर्न सकेको छैन । लामखुट्टे वृद्धि भइरहेकाले जाडोयाममा समेत डेंगु कायम रहने खतरा रहेको दुवाडीले जनाए । चिकित्सकका अनुसार ०५९ देखि यहाँ ज्वरोको प्रकोप बर्सेनि देखिएको छ । गत वर्ष ७१ जनाको रगतका नमुना परीक्षण गरिएकामा ६ जनामा डेंगु पुष्टि भएको थियो । यो वर्ष भने महामारी रूप लिएको छ । 'अर्को वर्ष समस्या बढ्न सक्छ,' दुवाडीले भने, 'जनचेतनाका काम जारी राख्नुपर्‍यो ।' नवलपरासीको दाउन्ने र मकवानपुरको चुरियामाईबीच प्रत्येक वर्ष असारदेखि असोजसम्म ज्वरो फैलिने गरेको छ ।

पहिले यहाँ मलेरिया थियो । त्यतिबेला कालोपानी जिल्लाका रूपमा चिनिन्छ । अहिले मलेरिया पूर्वी चितवनका ३/४ गाविसमा देखिन्छ । दुई वर्षयता डेंगु, लेप्टोस्पाइरोसिस र स्वाइनफ्लु समस्या आएका छन् । जनस्वास्थ्यका अनुसार १ सय ८ जनाको रगत परीक्षण गरिएकामा २८ जनामा लेप्टोस्पाइरोसिस पाइएको छ । यसको उपचार सम्भव छ । डेंगुको उपचार नभएकाले समस्या छ । त्यसैगरी ५४ जनामा स्वाइनफ्लु परीक्षण गरिएकामा २४ मा त्यो पाइएको छ ।


यसपालि साउनसम्म रुघा, ज्वरो र टाइफाइड फैलिएको थियो । साउनको तेस्रो सातापछि रगतमा 'प्लेटलेट' मात्र कम भएका बिरामी आउन थाले । त्यस्ता बिरामीको अचानक मृत्युसमेत भयो । त्यसपछि अस्पतालले विश्व स्वास्थ्य संगठन र सरुवा रोग नियन्त्रण महाशाखामा सम्पर्क गरेका थिए । रोग नियन्त्रणका लागि बिहीबार केन्द्रबाट थप एक टोली आउँदैछ ।

(Source: Kantipur Daily, http://www.ekantipur.com/kantipur/news/news-detail.php?news_id=227912)

Nepal model to inspire flood relief

Nepal model to inspire flood relief


-BY: ANUP SARMA
Guwahati, Sept. 7: A disaster risk reduction programme, inspired by a Nepal rescue model, will help thousands in four districts of lower Assam prepare for the annual calamity called flash floods. The programme that helps communities prepare for a disaster, has been successfully implemented in the remote Kailali district of Nepal, will cover Nalbari, Barpeta, Baksa and Bongaigaon districts in Assam.


Gramya Vikash Mancha (GVM) — an NGO based in Nalbari town — is going to implement the Kailali model of disaster risk reduction initiative in the four districts located on the foothills of Bhutan. Funded by the European Commission, the project is being supported by Action Aid, a leading NGO. “Every year, thousands of people are marooned by the devastating floods in the four districts. The floods are triggered by severe rainfall in the hills of Bhutan and sometimes by release of excess water from the Kurichu dam in the Himalayan country. The Nona, Borolia and Pagaldia rivers and their tributaries are primarily responsible for these floods,” said chairman of the Mancha, Prithibhushan Deka, while adding that the project is initially being implemented in two districts — Nalbari and Baksa. “If it proves to be successful, it can be extended to the other districts too,” he added. “As of today, we have already set up three rain gauges in three locations in Baksa district — Chowki, Subankhata and Dhamdhama. These three places are located in the upper catchment area,” he said, adding that another three rain gauges will be set up in the lower catchment area. “There will be a network of volunteers in the upper catchment as well as in the lower catchment areas, who will inform each other about the regular update on rainfall,” he said. They will have 11 Fortin’s barometers installed in various locations in Nalbari district.


The barometers will predict the probability of strong winds and thunderstorm an hour in advance. “We are also going to establish two weather stations — one each at Barbhag College in Nalbari and at the Mancha’s office campus, which will give regular weather update and disseminate the information through the network of volunteers,” said Deka. Everything will be completed within the next three weeks. Mercy Corps, Nepal, in association with the Nepal Red Cross Society, Kailali district piloted the Kailali Disaster Risk Reduction Initiative from November 2007 to April 2009. The project involved six communities along the Mohana river and tributaries in the far western part of the Terai plains.


Apart from reducing the risks associated with floods, the programme helped communities to prepare for and respond to floods. Consequently, when severe floods hit Kailali district on September 20, 2008, the communities were well prepared — followed their evacuation plans and conducted search and rescue. The preparedness saved lives and significantly reduced loss of property.

 Source: The Telegraph (http://www.telegraphindia.com/1100908/jsp/northeast/story_12907498.jsp)

खानेपानीमा मानव दिसा संक्रमित

खानेपानीमा मानव दिसा संक्रमित


22nd September, 2010
अतुल मिश्र
काठमाडौ, आश्विन ६ - चिकित्सकहरूले उपत्यकामा वितरित खानेपानी मानव दिसाबाट संक्रमित भएकाले सरुवा रोगको संक्रमण बढेको बताएका छन् । शुक्रराज ट्रोपिकल तथा सरुवा रोग अस्पताल, टेकुमा भर्ना भएका झाडापखालाका रोगीमध्ये मंगलबार थप चार जनामा हैजा देखिएपछि चिकित्सकहरूले यस्तो बताएका हुन् । यसअघि गत सोमबार २, आइतबार ६ र शनिबार ५ जनामा प्रयोगशाला प्रमाणित हैजा देखिएको थियो ।

उपत्यकामा देखिएको हैजा भने 'जिरो वन-एजीएडब्लूए', सेरो ग्रुपको हो । हैजाले संक्रमित व्यक्तिको दिसामा पाइने भिबि्रयो कलेरी जीवाणुले संक्रमित पानी र खाना स्वस्थ व्यक्तिले खानाले हैजा रोग लाग्ने गरेको छ । 'दिनहँ' हैजाका रोगी देखिनुको अर्थ खानेपानीमा दिसा मिसिएको छ', नेपाल मेडिकल कलेजका सूक्ष्म जीव वैज्ञानिक प्रा. डा. शिवकुमार राईले भने, 'मेरै घरको भान्सामा आउने खानेपानीमा दिसा मिसिएको पाइयो । काठमाडौंवासीको स्थिति यो भन्दा फरक छैन ।'

टेकु अस्पताल स्रोतका अनुसार हालसम्म प्रयोगशाला प्रमाणित ३० जना हैजाका रोगी देखिएका छन् । पछिल्लो एक महिनायता अस्पतालमै हैजा परीक्षणको सुविधा उपलब्ध गराइएकाले वास्तविक संख्या यसभन्दा धेरै बढी हुने दाबी चिकित्सकहरूको छ । टेकु अस्पतालका डा. राजेश साहले भने- 'हैजाका रोगी आउने क्रम रोकिएको छैन ।' डा. साहका अनुसार हैजा देखिएका धेरैजसो रोगीले उपत्यकामामा वितरित खानेपानी प्रयोग गर्ने गरेका छन् ।

उपत्यकामा हैजा देखिएको बारे स्वास्थ्य मन्त्रालयले भने चासो नलिएको गुनासो चिकित्सकहरूले गरे । 'मन्त्रालयले हालसम्म प्रभावित क्षेत्रमा हैजाको वास्तविक स्थिति, यसको फैलावट र फैलिने स्रोत लगायतका बारेमा जानकारी सार्वजनिक गरेको छैन', मन्त्रालयका एक उच्च अधिकृतले भने, 'सरकारविहीन अवस्थाको असर मन्त्रालयमा परेको स्पष्ट देखिन्छ ।' मन्त्रालयले खानेपानी र महानगरपालिका लगायतका अन्य निकायसँग समन्वय गरेर उपत्यकामा देखिएको हैजाको वास्तविक अवस्था पत्ता लगाउनुपर्ने स्वास्थ्यकर्मीले बताए । उपत्यकामा वितरित खानेपानी शुद्धीकरणका लागि क्लोरिन प्रयोग गरेको भनिए पनि परीक्षण गर्दा क्लोरिन नदेखिएको प्रा. डा. राई बताउँछन् । 'हामीले स्वतन्त्र परीक्षण गर्दा उपत्यकाको धेरै ठाउँको खानेपानीमा क्लोरिनको सही स्तर देखेनौं', उपत्यकाका विभिन्न क्षेत्रमा आफूले गरेको खानेपानी परीक्षणको नतिजालाई औल्याउँदै प्रा. डा. राई भन्छन- 'वषर्ायाममा वितरण गरिएको खानेपानीमा अझ बढी जैविक र अर्गेनिक प्रदूषण देखिने गरेकाले क्लोरिनको मात्रा बढाउनुपर्छ ।'

राईका अनुसार खानेपानीको पाइपलाइनमा चुहावट लगायतका समस्याले गर्दा चिसो याममा दिने क्लोरिनको मात्राको दाँजोमा वषर्ायाममा थप उपयुक्त क्लोरिनेसन गर्नुपर्ने हुन्छ ।

(Source: http://www.ekantipur.com/np/2067/6/6/full-news/318189/)

Exploring Youth Roles to Prevent Future Epidemics

Exploring Youth Roles to Prevent Future Epidemics
4th August, 2010


The WASH FORUM – an interaction programme launched by the ‘Paschim Paaila’ group was useful in sharing experiences and sensitizing youth to get involved in epidemics preparedness actions.
The last year’s Diarrhoea/Cholera Epidemic in Mid and Far-western parts of Nepal has been a great tragedy and should not be repeated this time. With the objectives to enhance the understanding of youth about Diarrhoea/Cholera epidemic scenario and present status in Nepal and to explore possible initiatives by youth to prevent future epidemics, a workshop on “Diarrhoea Epidemics of Nepal and Youth Initiatives Ahead” was organized in which more than 30 youth from different educational and professional background participated.
Birendra Man Shakya, from Department of Water Supply and Sanitation (DWSS), Makkhan Maharjan and Rajesh Adhikari from Environment and Public Health Organisation (ENPHO), Madhav Pahari from UNICEF Nepal shared their experiences on WASH emergency preparedness to sensitize youth and develop ideas for future endeavors to reduce diarrhea/cholera epidemics in Nepal.
The group work session on “initiatives of youths to prevent future epidemics” was facilitated by Rabin Bastola from WASH-RCNN and the WASH FORUM was coordinated by Phurba Sange Moktan.

(Source: http://www.nepal.watsan.net/page/686)

WASH preparedness in disaster management

WASH preparedness in disaster management

July 30, 2010

UNICEF organized third WASH Cluster meeting on July 29, 2010 at UNICEF Country Office to discuss on the progress on ongoing WASH preparedness intervention and identification of life saving intervention for Central Emergency Response Fund (CERF) Fund. Different WASH Cluster members including Oxfam, Save the Children, Nepal Red Cross Society and Department of Water Supply and Sewerage shared about the ongoing WASH preparedness intervention in their working areas.  

Sharing that Central Emergency Response Fund—a multi-donor trust fund comprising 119 donors—has allocated US $ 500,000 for life saving WASH intervention from the total US $ 2 million provided to Nepal, Madhav Pahari, Lead-Wash Cluster requested all WASH cluster members to identify best and appropriate option for life saving interventions for CERF funding.

Sharing that door-to-door campaign, community awareness on safe drinking water and sanitation and effective media mobilization are the best options to prevent occurrences of water-borne diseases in the urban areas, Anil Sthapit, Director, GUTHI told to give continuity to such campaign to prevent diarrhoeal diseases. He shared that similar campaign had helped to reduce diarrhoeal cases in the past. Similarly, Dr. Suman K. Shakya, Executive Director, Environment and Public Health Organization informed that ENPHO in association with UN-HABITAT formed Paschim Paaila immediately after the first outbreak of diarrhoea epidemic in Jajarkot, Rukum, Surkhet, and Dailekh districts and sent 63 volunteers to the epidemic-hit regions. He further told that it was the vigor and willingness in youths that made a rapid response to the outbreak possible. “So, we must prepare more of such youths for immediate response to such epidemic in the future,” said Shakya. He informed that ENPHO has now the capacity to produce 2500 units of Piyush, chorine solution, per day.

Sharing that there are more than 20 water kiosks in a short distance of 2.5 km from Naradevi to Swoyambhu in Kathmandu, Executive Director of NGO Forum for Urban Water and Sanitation Prakash Amatya told that the urban population, mostly tenants, in the core areas are purchasing water from such informal water kiosks, who sell the water brought from private water tanker suppliers. “I think that there is need to carry out a quality survey of the water sold by such water vendors as this is the water the consumers are actually consuming,” said Amatya. “However, this survey is not intended to discourage such water vendors. This is just to get clear picture of the quality of water consumed by a large mass of urban poor and raise awareness on water quality and strategize the water treatment promotion at the household level,” he added. “We should seek support from the media and they can play a pivotal role to highlight the issue,” Amatya suggests.

(Source: ngoforum.net)

झाडापखालाको प्रकोप

झाडापखालाको प्रकोप
Editorial,
2nd July, 2010

हरेक वर्ष डुबानमा पर्ने नेपालगन्जका केही बस्तीहरू गणेशपुर, देवाफुल्बारी, घरबारी टोल, कोरियनपुर्बा, सल्यानीबाग र फुल्टेक्रा यसपटक डुबानमा मात्रै परेनन्, दूषित पानीका कारण यहाँ झाडापखालाको महामारी नै भित्रियो । दुई साताअघि आएको वर्षाले डुबानमा परेको बस्तीमा झाडापखालाले प्रकोपको रूप लिएको छ । झन्डै एक सातादेखि सुरु भएको झालापखाला अझै नियन्त्रणमा आउन सकेको छैन । बरु यस महामारीका कारण पाँच जनाको मृत्यु भइसकेको छ भने दर्जनौं बिरामी परेका छन् ।

नेपालगन्जस्थित भेरी अञ्चल अस्पताल र शिक्षण अस्पताल दुवैमा बिरामी खचाखच भरिएका छन् । दुवै अस्पतालमा एउटै बेडमा दुई तीन जनासम्म बिरामी राख्दा पनि नपुगेर बेन्च र भुइँमा सुताएर उपचार गर्नुपर्ने बाध्यात्मक अवस्था आएको छ । शनिबार मात्रै भेरी अञ्चल अस्पतालमा १ सय ३३ बिरामी भर्ना भए भने आइतबार बिहानैदेखि बिरामीको चाप बढेको छ ।

झाडापखाला दूषित पानीका कारण फैलिएको र उक्त पानीमा हैजाका कीटाणु हुन सक्ने अनुमान चिकित्सकहरूको छ । त्यसकारण सरकारका सम्बन्धित स्वास्थ्य सेवाका निकायहरूले यसलाई गम्भीरतापूर्वक लिनुपर्छ । हैजाको प्रकोपको पीडा कस्तो हुन्छ भन्ने हामीले यसअघि पनि बेहोरिसकेका छौं । पोहोरसाल झाडापखालाको महामारी फैलिएर मध्यपश्चिमका जिल्लाहरू जाजरकोट, रुकुममा दर्जनौं मानिसले अनाहकमा ज्यान गुमाउनुपरेको दृष्टान्त पुरानो भएको छैन । गाउँमा औषधि र स्वास्थ्यकर्मी नहुने र केन्द्रको राज्यले हैजा फैलिएको प्रारम्भिक दिनहरूमा नागरिकको स्वास्थ्यप्रति जिम्मेवारीबोध गर्न नसक्दा उक्त प्रकोपले भयावह रूप लिएको थियो । एक सालअघिको यो घटनालाई पाठका रूपमा लिँदै नेपालगन्जका यी बस्तीमा फैलिएको झाडापखालाको महामारी नियन्त्रण गर्नतिर केन्दि्रत हुनुपर्छ ।
नेपालगन्जको झाडापखाला प्रकोपमा सरकारले चासो देखाएको छ । नेपालगन्ज जनस्वास्थ्य कार्यालयले घुम्ती स्वास्थ्यटोली खटाएको छ भने स्वास्थ्य विभाग महामारी नियन्त्रण महाशाखाले हैजा परीक्षणका लागि विशेषज्ञसहतिको टोली त्यहाँ पुगेको छ । यद्यपि यो चासो पर्याप्त होइन । क्षेत्रीयस्तरको अस्पतालमा अहिलेसम्म पनि हैजाका कीटाणु परीक्षण गर्ने प्रविधि नहुनुले हाम्रो स्वास्थ्य सेवा निकायमा साधनस्रोतको कतिको अभाव रहेछ भन्ने उजागर गर्छ । त्यस्तै नागरिकहरू बर्सेनि एकातिर डुबानको मारमा पर्न विवश छन् भने उनीहरूको न्यूनतम र आधारभूत आवश्यकता सफा खानेपानीको समेत व्यवस्था भएको पाइँदैन । यो अवस्थामा एकातिर नेपालगन्जका बस्तीहरूमा स्वच्छ वातावरण र खानेपानीको दीर्घकालीन प्रबन्ध गरिनुपर्छ भने अहिले तत्कालका लागि सरुवा रोगको रूपमा रहेको झाडापखाला अन्यत्र बस्तीमा फैलिन नपाओस् भनेर विशेष ध्यान पुर्‍याउनुपर्छ ।
बाढी/डुबानको समय भएकाले अन्यत्र जिल्लामा पनि झाडापखाला फैलिन सक्ने डर हुन्छ । त्यसकारण सरकारी स्वास्थ्य सेवा जोखिममा रहेका अन्य जिल्लामा प्रकोपले रूप नलिँदै विभिन्न जनचेतनामूलक कार्यक्रमसहित केन्दि्रत हुनुपर्छ । नेपालगन्जमा फैलिएको झाडापखालको प्रकोपबाट जनतालाई बचाउनु र यसको नियन्त्रणलाई अहिले मुख्य प्राथामिकतामा राखिनु जरुरी छ । यसका लागि आवश्यक स्रोधसाधनको प्रबन्ध गरिनुपर्छ र प्रकोपका समयमा मात्रै स्वास्थ्य सेवा, जनचेतनाका कार्यक्रम लगेर पुग्दैन, सरकारले जनताका आधारभूत आवश्यकताको सूचीमा पर्ने स्वास्थ्य, खानेपानी, सरसफाइको उचित र उपयुक्त प्रबन्ध नियमित गर्नुपर्छ । हरेक वर्ष सरकारी बजेटमा यी शीर्षकमा रकम विनियोजन गरिएको हुन्छ । त्यसको सदुपयोग गर्दै यस्ता महामारी फैलिनुपूर्व बस्तीहरूमा पुगी सरकारले नागरिकको स्वास्थ्य अधिकारलाई सुनिश्चित गर्न सक्नुपर्छ ।

Source: e-kantipur

नेपालगन्जमा झाडापखाला

जनक नेपाल
नेपालगन्ज, श्रावण १३ -
३ को मृत्यु / २०० बिरामी / ३० को स्थिति गम्भीर

नगरको डुबानग्रस्त बस्तीमा बुधबारदेखि फैलिएको झाडापखालाले प्रकोपको रूप लिएको छ । पखालाबाट दुई बालबालिकासहित तीन जनाको मृत्यु भएको छ भने ३० भन्दा बढी बिरामीको अवस्था गम्भीर रहेको छ । नेपालगन्जका अस्पतालहरूमा १ सय ३० जना भर्ना छन्् । उपचार गरी घर गएकाहरू समेत पुनः बिरामी परी अस्पताल आउन थालेका छन्् ।
नेपालगन्ज-५ स्थित सल्यानीबागका ५ वषर्ीया जस्मिन हल्वाई र वडा नं. ४ का तानिया हल्वाईको बिहीबार बिहान अस्पताल लैजाँदै गर्दा मृत्यु भएको हो भने दाङ तुलसीपुरकी ६५ वषर्ीया कलावती बुढाथोकीको बुधबार शिक्षण अस्पतालमा मृत्यु भएको थियो ।
मेडिकल कलेजको शिक्षण अस्पतालमा मात्र बिहीबार साँझसम्म १ सय ५८ बिरामी उपचारका लागि आएका छन्् । तीमध्ये ९० भन्दा धेरै बिरामीको अस्पतालमा उपचार जारी रहेको आकस्मिक कक्षका इन्चार्ज डा. मधु अर्यालले बताए । भेरी अञ्चल अस्पतालमा ५१ र नेपालगन्ज युनाइटेड अस्पतालमा दुई बिरामी भर्ना छन्् ।
भेरी र शिक्षण अस्पतालका आकस्मिक कक्षका वार्डहरू भरिभराउ छन्् । भेरीमा एउटै बेडमा दुई/तीन जनालाई राख्दा पनि नपुगेर बेन्चमा र भुइँमा सुताएर उपचार भइरहेको छ । बिरामी राख्न छुट्टै कोठा थपिएको छ । त्यस्तै शिक्षणमा ८ बेड थपिएको छ भने वार्डहरू भरिभराउ छन्् । भेरीमा १२ र शिक्षण अस्पतालमा २२ बेडका आकस्मिक वार्डहरू छन्् । मंगलबार रातिदेखि पखालाका बिरामी अस्पताल आउन थालेका थिए । बुधबारदेखि बिरामी अत्यधिक बढेको स्वास्थ्यकर्मीले बताए ।
'उपचारपछि घर फर्केका पनि पुनः बिरामी भएर अस्पताल आएका छन्,' डा. अर्यालले भने, 'हैजाको लक्षण देखिएकाले दिसा परीक्षण हँुदैछ, रिपोर्ट नआउँदासम्मका लागि एन्टिबायोटिक दिएका छौं ।' पखाला लागेको केही घन्टामै बिरामी बेहोस हुने र नाडी नचल्ने गरी सिकिस्त हुने गरेकाले हैजाको शंका गरिएको उनले बताए । स्वास्थ्य विभाग महामारी नियन्त्रण महाशाखाले हैजा परीक्षणका लागि शुक्रबार विशेषज्ञसहितको टोली पठाउने भएको छ ।
मध्य तथा सुदूरपश्चिमको सबैभन्दा ठूलो भेरी अञ्चल अस्पतालमा हैजा परीक्षणको सुविधा छैन । हैजा परीक्षणको सुविधा यहाँ नभएकैले प्याथोलोजिस्ट विशेषज्ञ टोली आउन लागेको भेरी अस्पताल प्रमुख डा. विमल ढकालले बताए । उनले भने, 'एकैपटक महामारी फैलिएकाले हैजाको आशंका गरिएको हो ।' निजीस्तरको नेपालगन्ज मेडिकल कलेजमा भने हैजा परीक्षणको सुविधा छ । झाडापखालाका बिरामीको दिसामा हैजा परीक्षण भइरहेको र पुष्टि हुन अझै दुई दिन लाग्ने डा. अर्यालले बताए ।
नगरका गणेशपुर, देवाफुल्बारी, घरबारी टोल, कोरियनपुर्वा, सल्यानीबाग र फुल्टेक्रामा झाडापखाला फैलिएको हो । ती बर्सेनि डुबानमा पर्ने क्षेत्र हुन्् । दुई साताअघिको वषर्ाले डुबानमा रहेका नेपालगन्जमा गर्मी बढेपछि एकाएक प्रकोप फैलिएको हो । डुबानग्रस्त बस्तीमा दूषित पानीका कारण झाडापखाला फैलिएको हुनसक्ने जनस्वास्थ्य कार्यालयले जनाएको छ । नियन्त्रणका लागि जनस्वास्थ्यले स्वास्थ्यकर्मीहरूको घुम्ती टोली खटाएको छ । 'चिकित्सकसहितका चारवटा टोलीले बिहीबार दिनभर महामारीग्रस्त बस्तीमा पुगेर उपचार गर्‍यो,' जनस्वास्थ्य कार्यालयका रोग नियन्त्रण संयोजक रामबहादुर चन्दले भने । घुम्ती टोलीमा चिकित्सकसहित १३ जना छन्् ।

Source: e-kantipur.com

Diarrhoea, Typhoid patients on rise

MAHOTTARI,  July 21: 


Patients of diarrhoea, cold and typhoid has increased in remote northern areas of Mahottari district. 

According to Bardibas Hospital, many people of Gauribas, Maisthan, Khayarmara, Hattilet, Kisannagar and Bardibas VDCs are suffering from the diseases. 

Radhe Shyam Jha, senior health worker of the hospital, said at least 50 patients of the six VDCs has been coming for treatment every day since the first day of Shrawan. 

It is said that consumption of drinking water contaminated by incessant rainfall since five days, lack of cleanliness in villages as well as lack of mosquito nets has increased diarrhoea, cold and typhoid patients. 




(Source:http://www.myrepublica.com/portal/index.php?action=news_details&news_id=21277)

SANIHEALTH CONCERN

Perhaps in the next 30 years

Monday, 22 March 2010

Today I am very happy I am getting my turn to fetch water after a week But I am sad too, Because, someone stole away a bucketful of water from my house today I reported the incidence to the police, I don’t think that they will be able to trace the thief But, I will not leave this here Today my body feels light I got a change to take bath with 3 mugs of water after a week My heart is even lighter Because, my son had the opportunity to have a glass of water in his tiffin Some guest visited me with an excuse of drinking water But, I cleverly sent them away without giving them a drop of water to drink I am annoyed with the borrowers who borrow water but never pay back I owe twenty-five bucketful of water from my neighbors Today I have to go to Rani Pokhari (historic pond in Kathmandu) to watch a football match there Once, it used to be full of water but it’s hard to believe now Yesterday, an elderly showed me a dug well and said, “Son, there used to be a lot of water in this dug well.” Oh! I dreamt of collecting water from the same dug well throughout the night Nowadays, I am embarrassed with these fantasy dreams Let’s start from ourselves! Save Water! Save Life! (Source: http://www.ngoforum.net)

Lifeline: Kathmandu’s Stone Water Spouts

Wednesday, 05 May 2010

Across the Kathmandu valley one encounters stone water spouts beautifully carved in the form of water deities- a crocodile head representing the carrier of the Goddess Ganga, or a serpent head. The divinely engraved hitis also serve a more earthly purpose- a vital source of drinking water to the valley’s Parched populace. In the Lalipur sub-metropolis, for instance, the water demand of 43 million liters far outstrips the government water supply of 27 million liters, much of it made up be the stone spouts of the area.  The Alok Hiti Conservation and Drinking Water Committee then devised a simple scheme to conserve the historical stone spouts, boost water supply to their homes, and reclaim the community’s sense of pride. READ MORE and Watch!!!! http://downtoearth.org.in/dte_slideshow/nepal/nepal.ht (Source:  http://www.ngoforum.net/index.php?option=com_content&task=view&id=8523&Itemid=1)

 

Indonesia, Jakarta: slums struggle with sanitation

May 7, 2010

In Jakarta’s northern Muara Angke coastal area, a lack of access to piped water has forced people to bathe and wash clothes using murky grey water from fish ponds.

“I don’t feel disgusted at all. I’ve gotten used to it,” Ibu Nunung, who shells mussels for a living, told IRIN outside her house in Muara Angke Blok Empang, a slum in the area.

Nunung said residents, many of whom live on less than US$2 a day, had to fork out the equivalent of up to $1 daily to buy clean water for drinking and cooking from vendors transporting water in jugs.

She admitted that itchy skin was a common problem among locals.

Jakarta, a city of 10 million people, is dotted with slums like the one in Muara Angke.

Many people live without running water in shanty towns built in the shadow of gleaming skyscrapers, and gutters are clogged with rubbish, causing foul smells.

“Poor sanitation, lack of access to clean water, overcrowding and poor nutrition are among [the] major problems in Jakarta, and the government’s commitment is needed to address these problems,” said Erlyn Sulistyaningsih, a project manager with Mercy Corps Indonesia.

Less than 50 percent of Jakarta’s residents have access to piped water, according to the NGO, which runs water, sanitation and health programmes in the city.

More than 75 percent of the city’s residents rely on shallow groundwater, but an official study found that 90 percent of shallow wells are contaminated with coliform bacteria or heavy metals, Mercy Corps said in a 2008 publication entitled Urban Poverty Reduction Strategy.

Jakarta produces 6,000 tons of waste each day, but can only manage 50 percent of it, it said.

Sulistyaningsih heads a project aimed at increasing access to sanitary facilities, including toilets, providing access to clean water, and educating child caregivers about nutrition in several villages in Jakarta and neighbouring Bekasi District.

“Our programme seeks to prevent diseases which are spread by the faeces-to-mouth route, and we hope it can be replicated by other communities,” she told IRIN.

Premature deaths

A study released by the World Bank’s Water and Sanitation Programme in 2008 revealed that only 57 percent of Indonesian households had easy access to a private and safe place to urinate and defecate in 2004.

Poor sanitation, including poor hygiene, causes at least 120 million disease episodes and 50,000 premature deaths annually, the report said.

The study also found that poor sanitation costs the Indonesian economy $6.3 billion per year, or equal to 2.3 percent of the country’s gross domestic product.

Nugroho Tri Utomo, head of the subdirectorate of drinking water and waste water at the National Development Planning Agency, said part of the problem was a lack of funding, with spending on sanitation accounting for only 1 percent of the city’s budget.

“Both the general public and authorities have yet to realize the importance of sanitation, not only to health but also to the economy,” he said.

Improvement plans under way

The government last month launched a programme to provide access to adequate sanitation to 80 percent of urban households by 2014.

The Settlement Sanitation Development Programme, estimated to cost $5.5 billion, aims to develop waste water services in 226 cities, build sanitary landfills serving 240 urban areas, and stop inundations in strategic urban locations covering 22,500 hectares.

Under a separate programme called the National Strategy for Community-Based Total Sanitation, launched in 2008, the government aims to provide access to sanitation and introduce more effective water treatment methods in 10,000 villages by 2012.

See also:

• Mercy Corps Indonesia - Ibu Rumyati, Making Behavior Change Possible in Urban Slums
• Community-led Total Sanitation – Indonesia
• Portal Sanitasi Indonesia

(Source: IRIN, 16 Apr 2010)

Striking Maoists contract dysentary, diarrhoea

May 4, 2010
KATHMANDU: Change in the Kathmandu weather, stale food and vegetables, contaminated drinking water, dirty dishes and lack of sanitation facilities in the shelter camps are beginning to take a toll on the UCPN-Maoist cadres involved in the general strike.

Hospital sources said up to 400 demonstrators had to be rushed to different hospitals in the capital city for treatment as they suffered from water-borne diseases like dysentary and diarrhoea. The UCPN-Maoist put the estimate at 300.


The sick include women, children and the elderly citizens, brought to Kathmandu from several parts of the country, according to hospital sources. Health workers, who had cautioned the Maoist party to ensure supply of hygienic food and safe drinking water to the demonstrators mobilised into Kathmandu, have also warned of an impending outbreak of water-borne diseases.


The UCPN-Maoist has reportedly assembled an estimated five lakh cadres for the protests and demonstrations aimed at marshalling the Madhav Kumar Nepal-led government that completes its first year in office this week.


The demonstrators are having to live in congested rooms in the shelters, including schools and public places.


Sukraraj Tropical and Infectious Diseases Hospital, Tribhuvan University Teaching Hospital and Bir Hospital have reported increased number of diarrhoea cases in the past two days.


Dr Saroj Prasad Rajendra, Director, Sukraraj Tropical and Infectious Diseases Hospital, said they had recorded around 18 cases of water-borne diseases among the cadres living in Kirtipur. Most of the patients are critical and have been kept under observation, said Dr Rajendra.


“Contaminated drinking water, unhygienic food and an increasing temperature are the main reasons behind the outbreak,” said Dr Rajendra, urging UCPN-M to show seriousness towards the health of its cadres.


She added that repeatedly consuming beaten rice with stale vegetables at polluted places is also behind the transmission of disease. She urged the cadres to drink safe water and to maintain minimum personal hygiene.


Dr Basu Dev Pandey, consultant physician of the hospital, said most of the patients admitted there were in the age-group 15-45 years and lived in squalid conditions in the camps. He added that they were being provided with free treatment and medicines. Dr DP Singh, Chief, Emergency Ward, Bir Hospital, said most of the cadres were admitted in the emergency ward suffering from gastritis and food poisoning.


TUTH too has admitted a number of critical cases of water-borne diseases. Chandra Kumar Rai, Chief, Administration Department, TUTH, said the hospital admitted patients in critical stage. Non-serious patients are given treatment by the primary health service providers, he added.
Mangal Bishwokarma, president of the All Nepal Progressive Public Health Workers’ Association, said they had recorded around 300 patients suffering from diseases like diarrhoea, common cold, fever and throat pain.


“We are giving preventive as well as curative treatment to the ill cadres” added Bishwokarma. He said the party was taking care of its cadres and has directed them to drink water that contained chlorine.

(Source: The himalayan times)


Timor-Leste: water supplies running on empty

May 4, 2010
Despite significant donor investment in the water sector in Timor-Leste, sustainability remains the biggest challenge. Much of the country’s rural water systems fell into disrepair years ago. The government has made water a national priority for 2010.
According to Timor-Leste’s National Statistics Directorate, almost 40 percent of the country’s 1.1 million inhabitants lack access to an improved water source.
The problem is most evident in rural areas where approximately 75 percent of the population lives – 44.4 percent do not have access against about 15 percent in urban areas.
In the eastern districts of Baucau, Lautem and Viqueque, and Oecussi District, an enclave inside Indonesia, that figure tops more than 50 percent.


One community’s story

Of Lisapat’s 800 households, only 18 have access to piped water, with the rest relying on a nearby spring. Before 2002, everyone had access.
“It’s a big problem and one that we need to fix,” said Julio do Rosario Lemos, 34, who was recently elected the village’s head.

Between 70 and 80 percent of the country’s water system was destroyed in the violence and displacement that occurred after Timor-Leste’s indepence in 199.

“In many villages there are pipes with no water. In others there never have been,” Bishnu Pokhrel, a water and hygiene specialist with the UN Children’s Fund (UNICEF), told IRIN, citing poor management, lack of awareness, low institutional capacity and the impact of the 1999 political crisis.

Sustainability
“Sustainable water systems is the key goal,” Keryn Clark, programme team leader for the Timor-Leste Rural Water Supply and Sanitation Programme (RWSSP), an AusAID-funded project working with the Timorese government to improve water supplies, told IRIN.
On some projects in the past, the focus had been more on laying pipes that on community management, she said. It was critical that the community, which ultimately will be managing the system, is fully on board from the very beginning.
Maintenance of the infrastructure is also critical and outside Dili, the capital, few spare parts are available.


While many of the country’s community water management groups are well organized, others are less so and may not have the knowledge or means to undertake necessary repairs.
“You need to determine what the community can realistically manage and what they can’t, and then how you can support them,” Clark said, emphasizing that community training is key.

Institutional capacityUntil recently, each district had just one non-technical rural water supply and there was only one fully trained water engineer in the whole country.
Now with support from AusAID, another district level technical person has been added, as well as one or two community facilitators at the sub-district level, focusing on community management and sanitation.
“These are all key points in making the system more sustainable,” Clark said. “If we can actually make the systems that have been built, or are in the process of being built, work properly and [be] more sustainable, more people will have access to water.”
(Source: IRIN, 08 Feb 2010)


With access to the toilet came access to dignity


May 3, 2010

There have been encouraging increases in the number of poorer people who are able to access toilets in Deoghar and Pakur districts of Jharkhand, India, thanks to the Total Sanitation Campaign. While this is a reason for optimism, questions do arise: “Who benefits? Is this programme really catering to ALL?”
This Government of India programme offers incentives for families below the poverty line to construct toilets with technical designs approved by the District Water and Sanitation Mission (DWSM) responsible for sanitation.
However, the evidence is that people with special needs, or the differently abled are being left out, since even if their families have toilets, these are not user friendly or appropriate. This means that, despite the programme designed to be ‘total’, there is not really universal access and not all people can live with dignity.
To enhance the inclusiveness of access and to sensitise the service providers and the community on the need for inclusive approaches in planning, design and implementation, several initiatives were undertaken by the Regional Office East for the state of Jharkhand along with Gram Jyoti, a partner of WaterAid. All this was possible because of one person, Jitendra Turi of Sisanathur village, Jharkhand who proved to be really special.
Jitendra suffers from multiple disabilities, with locomotor, visual and mental impairments. He comes from a Scheduled Caste (‘lower caste’ in India) family and lives with his parents. Even at the age of 25, he is still dependent on his mother for most activities. He is not a child and cannot go to school and he cannot participate in village activities.
The family did not have a toilet at home, unaware of its importance in reducing dependency and increasing dignity for their son so that he could lead as normal a life as possible. For defecation, his mother usually took him to the outskirts of the village. Sometimes, when was unable to take him out, she would ask him to defecate in a corner of the village lane, which earned him the ridicule of children and villagers. “I felt such shame in telling my mother to help me for defecation. I am grown up but how can I go out? I cannot see, nor am I able to walk,” recalls Jitendra.
Jitendra’s family has a small land holding. Burdened with poverty and looking after the needs of their son, his parents did not participate in village meetings. They were unaware of government incentives and entitlements, or of toilet options which could help their son.
Gram Jyoti was working on sanitation in this village when Jitendra was spotted by the programme team. He brought up Jitendra’s case at a village water and sanitation committee that had formed to work on sanitation and hygiene related issues. His family was approached, and the benefits of having a toilet at home explained. The family contributed labour and the mason charges for constructing a toilet.
Jitendra’s toilet is made of mud and bricks, with a raised squatting platform fitted with a rural pan, which can be used as a commode. The walls are fitted with a supporting rail for easy movement. To help him with his visual disability, a bamboo pole leads from the main door to the toilet.
After a few rounds of demonstration and practice with Gram Jyoti village motivators, Jitendra now locates and uses the toilet on his own. He is more self reliant and motivates others saying, “If I can use toilet why can’t you?”
Locating toilet with help of bamboo.
Pix: Jitendra in his toilet
Extending the campaign for disability rights
Gram Jyoti has taken up the cause of disabled people on other fronts as well. Abha the project coordinator says that the organisation is advocating for the restoration of pension for people with special needs, provisioned under the Swami Vivekananda Scheme, but now discontinued. The organisation is also helping his family with activities/ benefits under the Mahatama Gandhi National Rural Employment Guarantee Act. Jitendra’s family has been provided with an irrigation well under this scheme.
Key lessons from the community process:
- People with disabilities like Jitendra should not be limited to being the recipients of charity. They need to be brought into village forums, where they can also have a say in village processes.
- The environment surrounding people with disabilities is a problem, not the people who have these special needs. In case of Jitendra, his disability was a result of social shortcomings in terms of awareness, attitude, approaches and accessibility to services.
- Sometimes what is required is not a new hardware technology per se, but new and sensitive ways to implement technology, with appropriate modifications. In this case, the adaptations were such that the toilet can be used by all family members.
Linking Community processes to District forums at Deoghar and Pakur
The work supporting Jitendra to live his life independently and with dignity was used to influence and reach out to more people with disabilities.
A district consultation was organised in Deoghar and Pakur on “Influencing WASH Service delivery for people with disabilities” in collaboration with DWSMs, and this was attended by representatives of NGOs working on water, sanitation and hygiene, and governmental departments for Women and Child Development, Education and Drinking Water and Sanitation.
This led to the following actions at the government level:
- Restructuring village water and sanitation committees (VWSC) to ensure representation of people with disabilities.
- A promise to revise district project implementation plans so that they include special needs.
- Raised awareness of district officials on WASH provisions for people with special needs.
- Incorporation of technical modifications to existing water and sanitation facilities to make them more user-friendly
-Design and cost estimates to make government institutions in Pakur and in Deoghar districts accessible for people with disabilities.
Meeta Jaruhar (Water Aid India)